Na wat rapportages, artikels en ontdekkingen kijk ik reeds geruime tijd naar hoe bio of fairtrade de producten zijn die ik in mijn winkelmandje leg. Ik weet dat ik een zekere meerprijs betaal, maar hoop dat deze extra kost ook een maatschappelijke en ethische meerwaarde heeft. Op dit vlak ben ik dus al geëduceerd – dit helaas in tegenstelling tot velen in mijn directe omgeving, die enkel de goedkoopste producten in de supermarkt kopen. “Het is zoveel goedkoper en het smaakt toch hetzelfde!”, hoor ik dan vaak.
Minister Wuyts vindt dat de consument zelf de keuze voor duurzamere of meer ethisch verantwoorde producten moet maken, om zo invloed uit te oefenen op de markt en dus op het verdwijnen van meer industriële vormen van vleesverwerking. Dit argument veronderstelt dat het de consument vrij staat om te kiezen wat hij/zij uiteindelijk koopt… Maar is dit wel zo?
Hebben we echt de keuze? Of, stuwt de supermarkt ons naar goedkoop en minder duurzaam/bio/ethisch/… door de prijs zo aanlokkelijk te maken? En zo ja, is het dan niet wenselijk dat de retailer ons in de plaats daarvan met meer biologisch en meer ethisch zou verleiden?
Retailers doen al moeite en hangen bijvoorbeeld shelf dividers met biologisch in de winkels, of zetten initiatieven op waarbij de consument zelf een product (cfr. melk) ontwikkelt in lijn met hun verwachtingen omtrent duurzaamheid. De eerlijk gebiedt ons helaas wel om erbij te zeggen dat dit alles maar in de kantlijn blijft van communicatie de prijs.
Bovendien beschikt de gemiddelde consument slechts over beperkte kennis rond wat biologisch of fairtrade eigenlijk inhoudt. Na rondvraag in mijn directe omgeving blijkt dat veel shoppers vinden dat de supermarkten zelf te weinig doen om de consument te overtuigen. De beelden van afgelopen week bij een kippenboer zijn inderdaad een wake-up call voor velen. Hoe is het überhaupt mogelijk dat er eieren van kooikippen in de rekken liggen? Als consument zou je ervan uit moeten kunnen gaan dat alles wat in de rekken ligt oké is.
Vandaar mijn vraag naar een alternatieve vorm van communicatie: waarom geen shop-in-a-shop met een uitgebreid assortiment aan “bewuste” merken en producten die de boeren en het milieu steunen? Dit al dan niet in combinatie met nudging, waarbij de consument onbewust gestuwd wordt naar ‘betere’producten, bv. door verpakkingen met kleinere hoeveelheden vlees, recepten met minder dierlijke producten, etc. Tot slot zou men ook meer kunnen inzetten op communicatie (online en in de folders) waarbij de educatie van de consument centraal staat. Dit zijn maar enkele van de vele manieren om effectieve bewustwording te creëren en de boodschap uit te sturen dat het ook anders kan.
Voor retailers en leveranciers is een duurzamer aanbod een fantastische opportuniteit om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen. Maar ze zullen het op een meer disruptieve en overtuigende manier moeten doen dan nu het geval is.
Meer nood aan inspiratie?
Door Pauline Steelandt Junior consultant bij BrainTower.